وقتي بحث سلامتي کودکان مطرح مي‌شود، گاهي اوقات بهتر است اقدام عملي کمتري انجام دهيم و به جاي آن از روش‌هاي ملايم‌تري براي حل مشکل استفاده کنيم. در مورد سفيد کردن دندان‌ها هم قضيه دقيقاً به همين شکل است. ترکيبات سفيدکننده دندان و عمل‌هاي سفيد کردن حرفه‌اي دندان‌ها مي‌تواند باعث حساسيت بيشتر دندان‌هاي کودک شود. به همين علت ما توصيه مي‌کنيم که براي انجام اين قبيل عمل‌ها که نوعي عمل زيبايي محسوب مي‌شود، صبر کنيد تا کودک شما کمي بزرگتر شود.
[مطالب مرتبط: متخصص دندانپزشکی کودکان | متخصص ارتودنسی ]
علت ایجاد لکه بر روی دندان‌های کودک
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان کودک می‌تواند علت ایجاد لکه‌های رنگی بر روی دندان‌های او باشد. ما با معاینه دندان‌های کودک شما و بررسی این لکه‌های رنگی می‌توانیم تعیین کنیم که آیا نیازی به اقدام درمانی وجود دارد یا خیر. پس از آنکه نقش پوسیدگی‌های دندان در ایجاد این لکه‌ها مشخص شد، ما می‌توانیم سایر علت‌های احتمالی برای بروز این مشکل را نیز بررسی کنیم.
لکههاي روي دندان
لکههاي روي دندان یک علت بسیار شایع برای تغییر رنگ سطح دندان‌های کودک است:
لکههاي خارجی دندان
لکههاي خارجی که بر روی سطح بیرونی دندان‌های کودک تشکیل می‌شود، از شیوع بیشتری نسبت به سایر انواع لکههاي دندان برخوردار است. این لکه‌ها در اثر تجمع ذرات غذاهای تیره‌رنگ و نوشیدنی‌های رنگی و نیز عدم رعایت بهداشت دهان و دندان شکل می‌گیرد. معمولاً با تمیز کردن و جرم‌گیری حرفه‌ای دندان‌ها می‌توان این لکه‌ها و رسوبات را از روی سطح دندان‌ها پاک کرد.
لکه‌های حقیقی (درونی)
لکههاي حقیقی يا دروني دندان نسبت به لکههاي خارجی شیوع کمتری دارد. این لکه‌ها می‌تواند در اثر عوامل متعددی از قبیل مصرف تتراسایکلین، پوسیدگی شدید دندان‌ها در اوایل دوران کودکی، آسیب‌دیدگی عصب دندان به خاطر مصدومیت و یا دوز بالای فلوراید در منابع آب آشامیدنی بر روی دندان ایجاد شود. دندان‌هایی که سیاه شده یا رنگ آنها تغییر پیدا کرده است، می‌تواند نشانه‌ای از یک آسیب‌دیدگی قبلی در دوران کودکی فرزند شما باشد. این آسیب‌دیدگی باعث می‌شود که رنگ دندانی که بعداً رشد خواهد کرد به خاکستری، زرد یا نارنجی تغيير کند. بعضی از این لکه‌ها را می‌توان با سفید کردن دندان‌ها برطرف کرد، اما برای بعضی دیگر از آنها لازم است که دندان آسیب‌دیده با روکش‌های پلاستیکی رزینی به نام “ونیر” پوشانده شود.
آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین
مصرف داروی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین باعث ایجاد لکه بر روی دندان‌هایی می‌شود که در زمان مصرف این دارو در حال رشد یا تشکیل شدن بوده‌اند. به همین علت است که امروزه دیگر برای مادران باردار یا کودکان با سن کمتر از 12 سال، داروی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین تجویز نمی‌شود (مگر در مواردی که جان بیمار در خطر باشد).
[مطالب مرتبط: ارتودنسی پیشگیری | ارتودنسی کودکان ]
علت و مفهوم رنگ‌های مختلف لکه‌های روی دندان
در کلینیک ما انواع مختلف لکه‌هایی که در ادامه شرح داده می‌شود را می‌توان به راحتی از طریق سفید کردن دندان‌ها با استفاده از جرم‌گیرهای غلتکی و پومیس (Pumice) برطرف کرد:
لکه‌های سبز یا نارنجی
این لکه‌ها معمولاً در محل خط لثه بر روی دندان‌های جلویی کودک شما تشکیل می‌شود. این لکه‌ها توسط باکتری‌های تولید کننده مواد رنگی (کروموژنیک) ایجاد می‌شود. تجمع کلونی‌های بزرگ این باکتری‌های نارنجی یا سبز رنگ به مفهوم آن است که شما باید عمل سفید کردن دندان‌های کودک خود را به نحو بهتر و دقیق‌تری انجام دهید. این لکه‌ها همچنین می‌تواند نشان دهنده آن باشد که کودک شما از راه دهان تنفس می‌کند.
لکه‌های قهو‌ای یا زرد
این لکه‌ها به احتمال بسیار زیاد از تأثير داروهای آنتی‌بیوتیک ناشی می‌شود. آموکسی‌سیلین شایع‌ترین داروي آنتي‌بيوتيکي است که باعث ايجاد لکه بر روي دندان‌هاي کودک شما مي‌شود. يک دوز از اين داروي آنتي‌بيوتيک مي‌تواند باعث تشکيل يک لايه نازک به رنگ زرد تا قهوه‌اي بر روي سطح دندان بعضي از کودکان شود. وقتي که دوره مصرف آنتي‌بيوتيک به پايان مي‌رسد، اين لکه‌ها هم ممکن است به صورت تکه تکه يا به طور کامل محو شوند.
لکههاي سياه
اين لکه‌ها در اغلب موارد در اثر مکمل‌هاي آهن جويدني يا مايع و حتي داروهاي مولتي‌ويتامين که در ترکيب آنها آهن وجود دارد، به وجود مي‌آيد. لکههاي سياه را مي توان به راحتي از روي سطح دندان پاک کرد. در بعضي از جوامع يک خط سياه به طور طبيعي در امتداد خط لثه بر روي تمامي دندان‌ها تشکيل مي‌شود. اين لکههاي خطي حتي بعد از پاک کردن هم دوباره به سرعت تشکيل مي‌شود. علت تشکيل اين خط سياهرنگ، به درستي شناخته نشده است. اما به خوبي مي‌دانيم که لکههاي سياهي که بر روي سطح دندان‌هاي کودک شما تشکيل مي‌شود، هيچ ارتباطي با تعداد پوسيدگي‌هاي موجود در دندان‌هاي کودک ندارد.
[مطالب مرتبط: ارتودنسی | هزینه ارتودنسی ]
لکه‌های سفید
رنگ سفید همیشه خوب نیست! لکه‌های سفید و گچی که بر روی دندان‌هاي دائمی کودک تشکیل می‌شود، می‌تواند ناشی از آسیب‌دیدگی دندان‌هاي شیری او در زمانی که دندان دائمی در حال رشد در استخوان فک بوده است، باشد. همچنین ممکن است این لکه‌ها به شکل خطوط گچی یا سفید رنگی در امتداد خط لثه یا در اطراف بریس‌های ارتودنسی تشکیل شود که باید آن را جدی گرفت. پوسیدگی دندان به خاطر حذف مواد معدنی به ویژه کلسیم از روی سطح خارجی دندان کودک آغاز می‌شود. حذف کلسیم و مواد معدنی از ساختار دندان باعث نرم شدن آن می‌شود و به مواد اسیدی حاصل از باکتری‌ها اجازه می‌دهد که به راحتی و با سرعت بیشتری در دندان، پوسیدگی ایجاد کند. اگر در این شرایط، کودک شروع به رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن و کشیدن نخ دندان) نماید و اگر از خمیر دندان غنی شده از فلوراید استفاده کند، عناصر معدنی ضروری مجدداً در این نواحی تأمین شده و ساختار دندان می‌تواند دوباره سخت و محکم شود. اما خطوط سفید رنگ بر روی دندان‌هاي کودک باقی خواهد ماند.
روش‌های سفید کردن دندان
[مطالب مرتبط: بهترین دکتر ارتودنسی | ارتودنسی نامرئی ]
برای سفید کردن دندان‌ها و بلیچینگ دندان روش‌های مختلفی از جمله ژل‌های سفیدکننده قوی که فقط باید توسط پزشک حرفه‌ای مالیده شود و يا محصولات دارای دوز پاییني از ترکيبات سفيدکننده که می‌توانید در خانه از آنها استفاده کنید، وجود دارد. به طور کلی با استفاده از درمان‌های حرفه‌ای برای سفید کردن دندان می‌توان خیلی سریع‌تر به نتیجه رسید، اما در عین حال این روش‌ها هزینه بالاتری هم خواهد داشت.
سفید کردن دندان‌ها به روش حرفه‌ای
این روش شامل استفاده از ژل‌های سفیدکننده با غلظت بالا می‌باشد که حتماً باید توسط دندانپزشک تجویز شده باشد و به صورت بدون نسخه نمی‌توان آنها را تهیه کرد. زیرا در صورتی که در منزل از این ژل‌های قوی استفاده شود، می‌تواند برای فرد خطرناک باشد یا نتایج غیر قابل پیش‌بینی و عوارض بلیچینگ دندان حاصل کند.
- روش‌های سفید کردن دندان در مطب. دندانپزشک یک ژل مخصوص را بر روی دندان‌های شما می‌مالد و آن را حدود یک ساعت روی دندان‌ها نگه می‌دارد. همچنین ممکن است از یک منبع گرما یا نور (برای مثال سفید کردن دندان ها با لیزر) برای افزایش خاصیت سفید‌کنندگی این ژل‌ها همراه با آن استفاده شود. هزینه بلیچینگ با لیزر نسبت به سایر روش های دیگر به نسبت بیشتر است.
- روش‌های خانگی برای سفید کردن دندان. دندانپزشک یک سری قالب‌های مخصوص دندان به شما می‌دهد که از جنس پلاستیک نازک و انعطاف‌پذیر و به صورت سفارشی و اختصاصی برای شما ساخته شده است. شما این قالب‌ها را از ژل سفیدکننده پُر می‌کنید و آن را به مدت معینی که دندانپزشک برای شما تعیین کرده است، روی دندان‌ها می‌گذارید.
- محصولات بدون نسخه (روش‌های خانگی) برای سفید کردن دندان. این محصولات حاوی غلظت‌هاي بسيار کمی از مواد سفیدکننده هستند، اما اگر در مدت طولانی و طبق دستور دندانپزشک استفاده شود، می‌تواند مؤثر واقع شود. در هنگام خرید محصولات سفیدکننده دندان دقت کنید که مهر تأییدیه ADA روی جعبه آن درج شده باشد. همچنین با دندانپزشک خود در مورد این محصول مشورت کنید و توصیه‌های او را بشنوید.
- نوار چسب‌های سفیدکننده. این نوارها که شبیه به چسب‌های نواری شفاف است، بر روی دندان‌ها چسبانده می‌شود و حدود 30 دقیقه روی دندان باقی می‌ماند و بعد کنده می‌شود. این کار معمولاً دو بار در روز به مدت یک یا دو هفته انجام می‌شود.
- سفید کردن با برس. در این روش، ژل‌های سفیدکننده با استفاده از یک برس کوچک مستقیماً بر روی سطح دندان مالیده می‌شود و گاهی از اوقات در طول شب بر روی دندان باقی می‌ماند.
- آدامس‌های سفیدکننده. اگر شما قبلاً خیلی عادت به جویدن آدامس داشته‌اید، شاید این روش برایتان مناسب‌تر باشد و دوست داشته باشید که این نوع جدید از آدامس‌های سفیدکننده دندان را نیز امتحان کنید. برای آنکه این آدامس‌ها نتیجه بدهد، ممکن است لازم باشد که هر روز 8 تا از آنها را بجوید.
- خمیر دندان‌های سفیدکننده. این خمیر دندان‌ها حاوی مواد شیمیایی مخصوص یا ترکیبات صیقل دهنده هستند که لکه‌ها و پلاک‌های باکتریایی را از روی دندان حذف می‌کند. اما بر خلاف سفیدکننده‌ها، هیچ تغییری در رنگ واقعی دندان ایجاد نمی‌کند.
ما معمولاً به مراجعین خود توصیه می‌کنیم که عمل سفید کردن حرفه‌ای دندان‌هاي کودک را تا قبل از رسیدن به سن حداقل 14 سالگی انجام ندهند، تا ساختار مغز دندان‌هاي کودک به طور کامل شکل بگیرد. این کار باعث می‌شود که دندان‌های کودک بعداً حساسیت زیادی پیدا نکنند. حتی برای رعایت ایمنی بیشتر، بهتر است صبر کنید تا کودک به سن 17 یا 18 سالگی برسد و بعد از آن، اجازه استفاده از نوار چسب‌های سفیدکننده را به او بدهید.
توکلی
با سلام دخترم یک ساله اس هم خطوط سفید از بالای دندان هاش داره زیاد میشه هم زرد دارن میشن چکار کنم روزی دوبار هم با گاز استریل تمیز میکنم اصلا فایده نداره.لطفا راهنمایی کنید ممنونم